Mores leren

Een van de dingen die ik in Tokio altijd fascinerend heb gevonden, is de manier waarop onophoudelijk posters verschijnen in de gangen van de Tokiose metro over hoe je je moet gedragen in de ondergrondse. Waar het meeste op wordt gehamerd, is: niet rennen om de trein te halen en de trein in springen.  Deze poster is een van de prijswinnaars bij een wedstrijd onder middelbare scholieren in de prefectuur Fukuoka, waarbij ze hun visie geven op "manieren" in de subway.  Haast je niet als een wild dier de trein in - die vaak overvol is zodat je de kans loopt om hard tegen mensen aan te stoten.

 En dit is Mevrouw Smart (Mevr. Verstandig) die er ook op aandringt om je niet te haasten om de trein te halen: je maakt ongelukken, houdt de trein op, etc. Het wordt ook altijd omgeroepen, wanneer de deuren van een trein dichtgaan: niet rennen, neem de volgende trein. Je ziet zo langzamerhand ook steeds minder mensen hollen. Het lijkt dus te werken.

In iedere wagon van de subway-treinen zijn er speciale zitplaatsen voor ouderen, gehandicapten, zwangere vrouwen. Hier zitten vaak jongeren, of in ieder geval mensen voor wie deze zitplaatsen niet zijn bedoeld.  En opstaan voor iemand die daar zou moeten zitten, is er vaak niet bij.  Deze poster dring erop aan om dat wel te doen.

Dit is weer een poster van een prijswinnaar van de wedstrijd in Fukuoka, het opschrift luidt "zie je het wel?" Tegenover de zittenden die zijn afgebeeld zonder ogen, zie je een voet en een stok, iemand die dus zou moeten zitten, maar niemand die zijn zitplaats afstaat.  Japanse kinderen worden daar niet in opgevoed. Integendeel, kinderen mogen juist vaak zitten.  Een moeder zal meestal eerder haar kind(eren) laten zitten dan zichzelf. Daarom vind ik het vaak een dilemma wanneer ik een grootmoeder met een kleinkind zie staan: als ik voor haar opsta, laat ze het kleinkind zitten....

Niet op de gele bobbeltjes-lijn gaan staan, die is voor blinden. 

Vaak maken meisjes en vrouwen zich op in de trein, dat gaat heel ver, vanaf de foundation tot en met blusher, poeder, wimpers krullen, mascara, oogschaduw. Fascinerend om naar te kijken.  Ik heb een keer wel twintig minuten in een trein staan kijken hoe een meisje zich opmaakte en bij het aanbrengen van de foundation steeds een plekje overlsoeg. Ik stond in twijfel of ik haar erop moest wijzen, maar uiteindelijk zag ze het ook zelf en werd het plekje bedekt. Het is niet zo prettig om bij in de buurt te staan en de poeder over je heen te krijgen. Deze poster bestempelt het aanbrengen van make-up in de trein als hinderlijk gedrag.












Je mobiele telefoon uitzetten wanneer je op een van de voorkeurszitplaatsen zit, of erbij in de buurt staat, want dat is gevaarlijk voor mensen met een pacemaker.

En houd het volume van je muziek laag, want anderen houden misschien minder van je favoriete muziek dan jij.

Meneer Smart: hinder andere mensen niet met je bagage. In de treinen wordt ook altijd omgeroepen om je tas tegen je aan te houden en je rugzak op je buik te dragen. 

Gedrag op de roltrappen: sta aan een kant en houd de handrailing vast zodat je niet omgelopen kunt worden of vallen wanneer de trap plotseling stopt.

Zo moet het op de roltrap.

Deze poster gaat over de Chikan, de vieze man in de trein die vrouwen betast, vooral in volle treinen, tijdens het spitsuur. Vroeger was dit iets waar niet openlijk over werd gesproken, en het is al een hele vooruitgang dat er posters over zijn

Ook deze gaat over de Chikan, in manga-stijl. Het is belangrijk, is de boodschap, om het gedrag van een Chikan ter plekke aan de kaak te stellen, doe dus je mond open en ga met zijn allen tegen hem in actie.

Toch is dit gedrag niet uit te roeien; er zit op een aantal lijnen, zowel onder- als bovengronds, tijdens de spitsuren een speciale wagon voor vrouwen.

Dit is een detail van een poster over zwangere vrouwen in het openbaar vervoer: een hangertje dat de vrouwen aan hun tas kunnen hangen.  Zodat mensen die dat zien, voor hen kunnen opstaan. Ik heb gezien dat deze inderdaad werkt.